آشنایی با رسوم عروسی ترکمنهای ایران

عروسی ترکمن ها با آئین هایی همراه است که از گذشته های دور به یادگار مانده و هنوزهم در میان این قوم باقی مانده است.
ازدواج و جشن عروسی در میان ترکمن ها آداب و رسوم ویژه‌ای دارد که از گذشته های دور همچنان حفظ شده است. رسوم ترکمن ها برای ازدواج از مراحل نخست خواستگاری آغاز می شود؛ پس از آنکه خانواده تصمیم می گیرند برای فرزند خود همسری انتخاب کنند آن را با نزدیکان و بزرگان خاندان در میان می گذارند و پس از انتخاب عروس از طرف خویشان داماد، چند نفر از اقربا چنانچه مرد باشند نزد پدرِعروس و اگر زن باشند نزد مادرِعروس براى گفتگو مى‌روند.
در صورت موافقت که اصطلاح ترکمنى “سوزآتمک” است روز مناسبى را که براى خواستگارى خوشایند باشد انتخاب کرده و یکى دو روز قبل از حرکت به منزل عروس گردنبندى که از مسکوکات طلا است به‌وسیلهٔ دختر کوچکى از طرف داماد که به گردن او آویخته است به منزل افراد خانواده عروس برده مى‌شود ؛ بدین معنى که روز خواستگارى معین است و مدعوین دعوت مى‌شوند و هر منزلى با آلاچیقى به فراخور حال خویش سکه با انعامى بدان اضافه مى‌کند.

خدمات مجالس در تهران

در آن روز گوسفندى ذبح کرده و سینه آن‌ را به شکل مثلث درآورده و به گوشه‌هاى او سکه‌هاى طلا یا نقره آویزان مى‌کنند و زن‌ها نان‌هاى روغنى مخصوص در چندین ظرف در موقع حرکت عروس آماده مى‌کنند. این نان‌ها بر دو نوع است: “قاتلمه” و “اکمک” که اولى ضخیم و دومى نازک است.
در روز موعود عده‌اى از کسان داماد با وسایل حاضر که در قدیم میان “کوچ‌رو”، شتر و در این روستا و شهرنشین “چمور” یا طوایف ساکن ارابه و اسب بود و امروزه بیشتر با اتومبیل به طرف منزل عروس با تمام وسایل که عبارتند از: نان‌ها روغنی، کله‌قند و سینهٔ گوسفند که به آن اشاره رفت مى‌روند و عده‌اى از کسان عروس در آن روز از واردین استقبال مى‌کنند.
در میان واردین چند نفر از ریش‌سفیدان (آق‌سقل‌های) طایفه خواستگارى را در میان حاضران که از طرف داماد و عروس هستند عنوان مى‌کنند و مهریه عروس را نقداً تعیین نموده و کسان داماد مراجعت مى‌کنند.

تشریفات مجالس در تهران

کسى که مى‌خواهد زن ببرد. هرچه مقرر شده، پول نقد دارد مى‌دهد، ندارد گاو و گوسفند و شتر و اسب معادل و چه مقرره قیمت کرده به پدر و مادر یا برادر آن دختر مى‌دهد و تمام آن وجه از آن پدر و مادر است. جهیز شرط نیست، بسته به میل پدر و مادراست. بعد دختر را به‌ترتیب شرع خودشان عقد کرده، به خانه داماد مى‌آورند. خرج عروسى و مهمانى عروسى خانه، تماماً به عهده آن طایفه است.
در آئین سنتی ازدواج ترکمنی هرکس هرچه دارد مجاتاً مى‌دهد و دو روز یا سه روز یا بیشتر عروسى مى‌گیرند و از سایر طوایف وعده‌خواهى مى‌کنند.
سن ازدواج در میان ترکمن‌ها ۱۵ یا ۱۶ سالگى براى پسران و ۹ یا ۱۰ سالگى براى دختران است. همچنین جهیزیه که شامل قالی، قالیچه، پشتی، صندوق و پوشاک می شود را عروس با خود به خانه شوهر می برد.

تشریفات عروسی در تهران